De Stadsmuur

Een welvarende Hanzestad als Kampen had bescherming nodig. Tot aan de 19e eeuw was de stad daarom hermetische afgesloten door een muur met poorten en torens. Een hoogstandje van 14e eeuwse muurmeesters.     

Een bijzonder stukje historie

Op de zuidelijke oeverwal van de IJssel ontstaat in de 12e eeuw de handelsnederzetting Kampen. Een smalle strook langs de Oudestraat raakt bebouwd met aan het eind de Bovenkerk. Aan het einde van die eeuw begint de aanleg van de gracht de Burgel en de eerste stadsmuur. In 1248 krijgt Kampen stadsrechten. Het groeit snel en breidt zich uit met de Buitenhoek. De muur in het zuidwesten van de stad wordt dichter bij de IJssel geplaatst, zodat er ruimte ontstaat voor de aanleg van de Voorstraat.

14e eeuw

In de 14e eeuw wordt de stadsmuur aan de landzijde verplaatst van de Burgel naar de huidige Ebbingestraten. Ook een gedeelte bij de Botervatsteeg wordt verlegd naar de Hagenkade om zo de dan nog buitenmuurse wijk ‘De Hagen’ te omsluiten. Dit alles onder vakkundige leiding van professionele muurmeesters. Zij houden niet alleen toezicht op de bouw en het onderhoud van de stadsmuur, maar voeren ook een nauwkeurige boekhouding over de gemaakte kosten aan arbeidsloon, bouwmaterialen en gereedschappen. De oudst bewaarde jaarrekening dateert uit 1435.

15e eeuw

In de 15e eeuw krijgt Kampen er in het westen over de volle lengte een strook bij. Een nieuwe gracht en de poorten worden aangelegd. Daarna verrijzen van noord naar zuid de tussengelegen muurdelen. Het geheel wordt aangesloten op de bestaande muur langs de rivier en telt nu zeven poorten en tien doorgangen naar de IJsselkade. In 1579 besluit Kampen haar vesting te moderniseren met bastions. Door deze vijfhoekige uitstekende delen van de vestingwal ontstaat bij de Haagpoort een beschermende haven. Aan de overzijde wordt een vijfhoekige schans of aarden wal aangelegd om de IJsselbrug te verdedigen.

In 1611 krijgt de Venepoort twee flankerende bastions. Aan de IJsselkade komen twee gemetselde bastions voor de Koornmarktspoort en tegen de noordelijke stadsmuur een extra borstwering. Waterkering In deze vorm blijft de stadsmuur enkele eeuwen in tact. Tot 1809. De vesting wordt opgeheven en ontmanteld. Wat nog herinnert aan deze vervlogen tijden zijn de middeleeuwse Koornmarktspoort, Broederpoort en Cellebroederspoort. Ook langs de IJssel zijn op diverse plekken flinke stukken stadsmuur te vinden die nu dienst doen als waterkering voor de oude binnenstad. Op tussenliggende open plekken zijn schotbalken en klepkeringen aangebracht om het water tegen te houden.

Deel deze pagina

twitter logo facebook logo linkedin logo